Interactie okay, maar waar bleef de inhoud?

Deel 2: Inhoud telt!

Over het belang van een positieve eerste ontmoeting

Het is alweer een tijd geleden dat ik Dilan Yesilgoz namens de gemeente zag optreden tijdens een drukbezochte LHBTI bijeenkomst in Amsterdam Nieuw West. Ze deed het goed, vond ik, en zei dat tegen de voor mij onbekende man die naast mij zat. “Dat is mijn vrouw”, fluisterde  hij trots terug. Onder het genot van een drankje praatten we na afloop samen met haar nog wat door. Ik behield een sympathieke en positieve eerste indruk van haar.

Dit beeld was blijven hangen, toen Dilan de verkiezingen in ging als nieuwe lijsttrekker van de VVD. Dat is niet mijn partij, maar vanwege die eerste persoonlijke ontmoeting keek ik toch welwillend naar haar optredens.

Over de strategie is al veel gezegd, maar hoe was haar interactie?

Beroepshalve lette ik natuurlijk scherp op haar interactie. Die was gewoon goed, met een krachtig gebruik van verbalen, nonverbalen en vocalen (zie deel 1 van dit stuk).

Alleen voor de inzet van vocalen heb ik nog een advies. Zoals menig collega lijsttrekker ging Dilan steeds sneller praten als het echt spannend werd. Begrijpelijk, want in de beperkte tijd van een debat wil je toch je punt maken. Maar het effect is negatief: door sneller praten loop je het risico dat men je niet kan (of wil) volgen. Probeer in zulke omstandigheden juist te vertragen (en in een paar woorden precies het goede te zeggen). Je hebt dan meer kans op effect. Vertragen is een belangrijke techniek. In trainingen laat ik mensen hiermee oefenen.

Interactie dus okay, maar waar bleef de inhoud?

Hoe goed Dilan het interactief ook deed, na verloop van tijd kwam er toch het schampere commentaar dat ze vooral bleef herhalen hoe goed ze naar de mensen in het land wilde luisteren. Alsof dat zou volstaan? We weten natuurlijk heel goed hoe wars Mark Rutte was van het uiten van een visie. Probeerde zij hem na te doen? En als Dilan al goed had geluisterd naar de kiezers, wat weerhield haar er dan van daarop in te gaan? Met die houding – het afzijdig blijven van inhoudelijke discussie over normen en waarden in de maatschappij – loop je het risico dat je partij “morele leegte” wordt verweten, lees het artikel van Sheila Sitalsing in de Volkskrant van afgelopen zaterdag 25 november.

Wees niet te bang voor de eigen achterban!

Als er nu één punt was in deze verkiezingen waarover brede consensus was, dan was het wel de doorgeschoten marktwerking. Denk aan de ontwikkeling in de zorg. Het lijkt mij heel goed mogelijk dat de traditionele achterban van de VVD niet staat te trappelen om een fundamentele discussie te beginnen over het marktdenken. Maar als leider met zelfvertrouwen en voldoende steun bij haar achterban had Dilan zonder omhaal kunnen zeggen dat ook haar partij zich wel degelijk wil afvragen of marktwerking in kwetsbare sectoren wel de juiste oplossing was geweest. Zij had haar opponenten er ongetwijfeld mee verrast èn stemmen mee gewonnen.